HET TANKSTATION PAST ZICH IN RAZENDTEMPO AAN DE VERANDERENDE VRAAG AAN. ZOWEL OP HET VOORTERREIN ALS IN DE SHOP. EN ALS HET OM DAT LAATSTE GAAT, DE ONTWIKKELINGEN VRAGEN OOK AANPASSINGEN VAN DE GROSSIER. MOVE ON MAGAZINE GING HIEROVER HET GESPREK AAN MET LEKKERLAND, SLIGRO, FOOX EN BIDFOOD.

‘Geen tien managementlagen’

FOOX belevert vanuit vier vestigingen in Franeker, Waddinxveen, Heerenveen en Venlo zo’n driehonderd tankstations in Nederland. Het zit daarbij op maximaal anderhalf uur rijden. Het onderscheid? “Ook voor alleen een pakje sigaretten rijden we langs, we kennen namelijk geen minimale ordergrootte.”

FOOX is dé totaalleverancier voor de speciaalzaak, de horeca, sportkantines, de bedrijvenmarkt en het tankstation. “FOOX Groothandel belevert een compleet assortiment zoetwaren, dranken, tabak, kerstpakketten, versproducten en convenience goods door heel Nederland. Men waardeert de hoge servicegraad, de betrouwbaarheid én het persoonlijke contact, zo horen wij keer op keer”, vertelt Martin Speelman van Foox. Foox is volgens hem voor sommige ondernemers een onbekende speler in de petrolmarkt. “Tankstations weten vaak niet wat we voor hen kunnen betekenen. Ons assortiment is breed, zeker op het gebied van vers hebben we de afgelopen jaren stevige stappen gezet. Ook de komkommer en de filet Americain kunnen wij leveren, het beenhammetje en de sigaretten. Alles ineen.” Als het om dat laatste gaat, daar is Foox alom bekend. “We zijn dan ook blij dat de petrolmarkt voorlopig nog tabak mag blijven verkopen”, zegt Speelman daarover.

Strakke levering

Foox werkt onder meer nauw samen met Douwe Egberts Professional, via hen worden machines en koffieconcepten in de markt gezet. Ook binnen petrol, erkent Speelman. “Onze ervaring is dat zelfstandige ondernemers heel goed weten wat ze willen. Ze weten ook wel of een uitgebreid koffieconcept of een bakery rendeert op hun locatie. Want zo is het wel, niet overal past een uitgebreide koffiecounter of bakery. Dat is zeker.” Speelman verzekert dat Foox ondanks de hoge mate van service qua prijs zeer competitief is. ‘Lean’ en ‘mean’ zijn hierbij de toverwoorden. De Foox-organisatie is plat georganiseerd, heel plat. Geen tien managementlagen. No-nonsens. “Als wij ’s avonds op de terugweg van kantoor naar huis de extra slof sigaretten bij het tankstation moeten langsbrengen, dan doen wij dat ook.”

‘Met data nog beter adviseren’

De tankstationmarkt is ‘ongelofelijk in ontwikkeling’, zegt directeur Freek van Beek van Lekkerland. Op het voorterrein en in de shop. Het gaat bij dat laatste volgens hem niet per definitie om de toevoeging van een horeca-aanbod, vers en zelfs ultravers assortiment, maar om de relevantie van de shop in bredere zin. “Assortiment, gemak en beleving dienen afgestemd te zijn op de lokale behoefte van de eindconsument en de ambitie van de ondernemer.”

“Het juiste assortiment, een uitstekende leverperformance en natuurlijk goede condities zijn voor iedereen in deze sector van belang. Maar daarnaast krijgen wij aanvullende vragen, bijvoorbeeld als het gaat om operationele ondersteuning en de doorontwikkeling van de shop”, zegt Van Beek. En daarbij past volgens hem geen one-size-fits-all benadering. “De kracht zit hem in het feit dat sommige klanten voor totaal ontzorgen kiezen waar ander juist alleen van een specifieke oplossing gebruik willen maken. Er zijn namelijk grote verschillen. Er zijn stations met een basic shop zonder bakery en er zijn ondernemers die vooroplopen, continu vernieuwen en graag zelf in de lead zijn. Voor beide uitersten, en alles daartussen, hebben wij de oplossingen.” Daarbij merkt Van Beek op dat Lekkerland ook steeds vaker in de plannen wordt betrokken van ondernemers. “Ze willen met ons sparren, we dagen elkaar
uit. Prachtig om te zien.”

Belangrijke aspecten

Van Beek weet dat ondernemers nadrukkelijk kijken naar de doorontwikkeling van hun shop en de concepten daarbinnen. “Belangrijke aspecten bij de keuze voor een grossier zijn dan ook een relevant assortiment, service oplossingen op locatie, maar juist ook ondersteuning en ervaring om winstgevendheid van de winkel te verbeteren op innovatieve manieren. Om met dat eerste te beginnen; de nadruk ligt vaak op vers en ultravers. Zeker een belangrijke categorie, maar in onze ogen gaat het altijd om het meest relevante assortiment en dienstverlening die van toegevoegde waarde is op een locatie. Natuurlijk kunnen wij vers leveren. Dat doe we al jaren voor toonaangevende klanten binnen en buiten petrol. En ja, dat geldt ook voor de buffelmozzarella uit Campania, Italië. Maar is extreme assortimentsbreedte per definitie relevant voor de meeste ondernemers? Samen met de
ondernemer kijken wij wat het beste past bij de positionering van het station. Menukaart samenstelling en ingrediënten gebruik, schapinvulling, prijsstelling, gezondheidsclaims; het hele plaatje moet kloppen om de winkelbeleving
zo makkelijk en prettig mogelijk te maken maar ook rendement te maken als ondernemer. Dat vraagt om maatwerk.” Een ander belangrijk aspect dat speelt is kostenbeheersing voor de ondernemer. Lekkerland kijkt daarbij naar de processen in de shop en naar de introductie van concepten, die dit mede bewerkstellingen. “Denk aan oplossingen die ervoor zorgen dat processen efficiënter verlopen in de winkel, zoals bijvoorbeeld een bestel- & scanzuil”, aldus Van Beek. Dergelijke introducties sluiten ook aan op een ander belangrijk punt; innovatie. Van Beek: “Wij gaan ons nog explicieter bezighouden met klanten die behoefte hebben aan ondersteuning. Zo zijn we bezig met de ontwikkeling van oplossingen voor onbemande tanklocaties.”

Digitalisering

De voorman van Lekkerland ziet verder nog een belangrijke ontwikkeling; volgens hem digitaliseert de shop. “Dit gaat dus ook een steeds belangrijkere rol spelen bij gemak voor de consument in het koopproces en de ondernemer in zijn bedrijfsvoering. Denk alleen al aan de eerdergenoemde bestelzuilen. Maar het gaat ook om softwaresystemen die het bestelproces voor de ondernemer automatiseren.” Sinds begin dit jaar kozen De Haan Minerale Oliën, Avia, GP Groot brandstoffen en oliehandel uit Heiloo (NH), TanQ+ en de bemande tankshops van Coöperatie Rijnmond Tankstation Organisatie (Puur/RTO) voor Lekkerland. “Waarom? Deze partijen timmeren aan de weg en sorteren voor op de toekomst: de functie van het tankstation verandert en wij ondersteunen partijen om op die verandering te kunnen inspelen. De eindconsument denkt in gemak; die stopt en wil zijn auto kunnen opladen. En ondertussen wil hij of zij ook het perfecte kopje koffie. Wij helpen tankstation-ondernemers, clusters en maatschappijen de behoefte in kaart te brengen.

Zo monitoren we nauwkeurig de veranderende wensen van de consument en welke promoties het meest effectief zijn. Dat levert data op, waarmee we partijen nog beter kunnen adviseren over de te maken keuzes in hun station. Vervolgens bieden we ook concepten aan waarmee men meteen aan de slag kan en inspeelt op de wensen. En dat alles doen we met een hoge mate van leverbetrouwbaarheid, iets wat een randvoorwaarde is.”

‘Wij helpen de ene in kleine stapjes en de ander juist vooruitstrevend’

Sligro Food Group ziet de transitie van traditionele shops naar een nieuwe wereld, waar gemak, beleving, verse producten en gastvrijheid bovenaan staan. “In de shop van de toekomst kunnen de gasten zichzelf letterlijk even opladen”, zeggen Judith van Dijk- Backus, Manager Sales National Accounts, en Peter van Gemert, National Account Manager Petrol, van Sligro Food Group. “Aan ons de taak dat petrolondernemers kunnen inspelen op deze ontwikkeling.”

Sligro Food Group is volgens Van Gemert marktleider in Nederland. “Wij richten ons met een landelijk netwerk van Sligro-zelfbedieningsgroothandels en -bezorgcentra op onder meer de horeca, catering, zorg en tankstations. Van Hoeckel richt zich daarbij als specialist specifiek op de institutionele markt, waar Sligro alle overige segmenten bedient.” De ambities van de grossier zijn torenhoog, blijkt uit de woorden van Van Dijk-Backus. “De grossiersmarkt in Nederland is heel verschillend, zo heeft iedereen haar eigen strategie en visie. Sligro gaat uit van haar eigen kracht en heeft de ambitie om de referentie op ‘good food’ in de Benelux te zijn. Hoe? Door uit te blinken in klantbeleving en rendement. We willen iedere professional in food écht verder brengen. En dit is wat ons betreft niet sectorafhankelijk ” Als Van Dijk-Backus daarbij de blik richt op de petrolsector, dan zijn de oplossingen die worden aangereikt breed. “Of dat nou een menucalculatie voor een nieuw broodjesconcept is, een complete uitwerking voor een maaltijdenconcept of een gastvrijheidstraining voor het personeel.” Goede voorbeelden zijn er te over, zegt Van Gemert. “Neem de maaltijden die wij speciaal op receptuur voor een aantal petrolondernemers laten ontwikkelen bij ons productiebedrijf Culivers. Of onze oplossing de ‘kleinste keuken’, waarmee de ondernemer in een handomdraai de lekkerste gerechten kan maken. 

Liften van de kennis

Als het om het liften van de kennis van medewerkers gaat, en als het om inspiratie gaat, haalt Van Gemert ZiN aan. “Gastvrijheid vinden wij al jaren een onderdeel van de petrolshops, net zoals dit belangrijk is in andere marktsegmenten. We investeren daarom graag in kennis en passie van de medewerkers van onze relaties. ZiN is ons platform voor nieuwe prikkels, impulsen en inspiratie in de vorm van blogs, video’s, masterclasses, trainingen en geweldige culinaire events. Altijd inspelend op de laatste (food) trends en ontwikkelingen. Niet alleen in F&B, maar ook in andere aspecten van het ondernemen. Binnen ZiN organiseren wij geregeld trainingen en evenementen speciaal gericht op de petrolmarkt.” Het is allemaal bedoeld als invulling van shops waar gemak, beleving, verse producten en gastvrijheid bovenaan staan. In de shop van de toekomst kunnen de gasten zichzelf letterlijk even opladen. Van Dijk-Backus: “Sligro Food Group helpt petrolondernemers de transitie te maken. Bij de ene in kleine stapjes en bij de ander vooruitstrevend. De ondernemer geeft het tempo aan en wij denken en helpen daarin mee.”

‘Focus op concepten die ondersteunen in de operatie’

De behoefte van tankstations aan een meer horeca-achtige invulling van de shop is koren op de molen van Bidfood. De groothandel verwierf eerder al het contract met Shell, inmiddels belevert men ook Avia in het zuiden van het land en zijn verschillende zelfstandig ondernemers en dealers overgestapt naar Bidfood.

Bidfood is traditioneel sterk in de horecasector, catering en in de zorg. “Meer dan de helft van onze omzet komt uit de horeca, 15 procent realiseren wij in de zorg en nog geen eens 15 procent in de bedrijfscatering. De overige omzet komt uit de on the go-markt, zoals wij dat noemen. Daar zit petrol ook in”, aldus Timo Snijders, Commercieel Manager National Accounts en Zorg van Bidfood. Hij zegt dat Bidfood nooit echt groot is geweest in tankstationland. Maar dat is wel aan het kantelen, stelt Snijders. “We merken dat de aandacht voor horeca binnen de shop van het tankstation groeit, en dat maatschappijen en ondernemers stappen willen zetten en daarvoor ook kijken naar andere leveranciers en grossiers die kunnen ondersteunen in die ambitie. Daardoor komen wij vaker in beeld.”

Verdere professionaliseringsslag

Zo ook bij Shell. De stap naar meer horeca en een betere beleving in de shops zorgde er ook voor dat Shell voor het versassortiment overstapte naar Bidfood. Lekkerland blijft wel het ‘kruideniersdeel’ invullen. De stap van Shell heeft alles te maken met de verdere professionaliseringsslag die de marktleider zet op het gebied van eten en drinken met het nieuwe Shell Café-concept (zie ook pagina 35-36). “Shell zocht een sterke partner in vers, dat partnership vonden ze bij ons. Wij zeggen altijd; wij zijn de aloude markt in een modern jasje. Bij ons bestellen tankstations versproducten snel en makkelijk online en de volgende dag hebben ze het in huis.” De stap van Shell, en van andere partijen, betekent wel meer vervoersbewegingen aan de achterdeur. “Traditioneel komt er een vrachtauto bij tankstations die alles in één keer levert. De rookwaren, maar ook het vers. Dat is in onze situatie anders, wij leveren geen tabak.” In het partnership met maatschappijen en ondernemers is dit volgens Snijders geen enkel probleem.

Dat betekent dat bereidingen makkelijk en eenvoudig moeten zijn. Daar zorgen wij voor, bijvoorbeeld met het concept Jordy’s Keuken.”

Eigen creativiteit

Jordy’s Keuken is een concept dat bestaat uit een reeks voorbereide basisproducten waarmee tankstations gerechten kunnen bereiden, zonder veel tijd kwijt te zijn aan de mise-en-place. “En het voordeel is; het bakeryteam kan de eigen creativiteit kwijt en een eigen draai geven aan de gerechten. Wij doen namelijk een deel van het voorbereidend werk, waardoor het team de tijd krijgt voor de ‘eigen draai’”, vertelt Snijders. Hij ondersteunt het met een voorbeeld. “Rendang bijvoorbeeld moet lang stoven, wij doen dat alvorens het naar de locaties gaat. Vervolgens kan het team zelf bepalen wat ze doen met de rendang, bijvoorbeeld als maaltijd, op een broodje of bij een frietje.” Naast de introductie van concepten als Jordy’s Keuken kijkt Bidfood ook naar de introductie van trainingen voor medewerkers in de petrolmarkt. “Verder hebben we voor de ondernemers waarmee we samenwerken een innovatief bestelplatform beschikbaar. Daar kunnen producten worden besteld, kan men inspiratie opdoen en ook geven we inzicht in de bestelhistorie”, verklaart Snijders. Het bestelsysteem is inmiddels ook te koppelen met platformen die in de petrolbranche groot zijn, zoals Extendas en Lodder. Snijders: “Het wordt voor ons, als grossier die focust op de toegevoegde waarde, steeds belangrijker om in te spelen op de veranderende petrolklanten met een goed horeca-assortiment en met concepten die de ondernemers en maatschappijen ondersteunen in de operatie. Aan de andere kant blijft er behoefte een efficiënte levering, liefst duurzaam met groen transport. Wij schakelen op al die aspecten, en het feit dat partijen ons vaker weten te vinden, en kiezen voor een samenwerking met ons, sterkt ons dat we op de goede weg zijn.”