IEDEREEN (HER)KENT HET WEL UIT ZIJN EIGEN KOELKAST: ER BLIJFT ALTIJD WEL IETS OVER, OMDAT JE MINDER EET DAN JE KOOPT. EN NIET ALLEEN MET DE FEESTDAGEN, WAARBIJ JE NIET ‘NET GENOEG’ WILT HEBBEN. VERS IS WELISWAAR HET LEKKERST, MAAR HET ZORGT OOK GEMAKKELIJK VOOR ‘WASTE’. THUIS VALT HET NOG WEL MEE MET DIE ‘WASTE’ ZOU JE DENKEN (HOEWEL: WE VERSPILLEN MET Z’N ALLEN JAARLIJKS PER PERSOON ONGEVEER 41 KILO ETEN EN 57 LITER DRINKEN!), MAAR HOE ZIT HET BUITEN DE DEUR? EN KUN JE ER WAT AAN DOEN?

Move On gaat op onderzoek uit, want ook de tankstations zitten met het ‘waste’-probleem. Niet in de laatste plaats omdat er steeds meer vers eten en drinken wordt aangeboden. Want terwijl verduurzaamde voedingswaren (blik, glas, et cetera) over het algemeen jaren goed blijven en zelfs de mededeling ‘over tijd’ niet echt een probleem vormt, is het bij verse voedingswaren gauw afgelopen met die lekkere smaak wanneer ze enige dagen oud zijn. Bovendien heb je met, met name bij verse spullen, te maken met strenge regels betreffende voedselveiligheid, HACCP, ofwel Hazard Analysis Critical Control Points. Kortom, het is nog niet zo eenvoudig om het probleem efficiënt te tackelen. Zeker niet als er, net als bij veel andere vormen van circulair denken, sprake is van downcycling in plaats van recycling. Voedingswaren die anders weggegooid zouden worden verwerken tot compost kan altijd nog. Dat is vandaag de dag nauwelijks duurzaam te noemen.

Catering zonder verspilling

De cateringbusiness, en de voedselverstrekking in tankstations valt daar in zekere zin ook onder, is één van de belangrijkste bronnen van voedselverspilling. Vandaar dat één van de grootste cateraars van Nederland, Sodexo, gestructureerd bezig is met het probleem onder het motto: voedselverspilling moet je niet willen. Op alle locaties waar Sodexo actief is, worden dingen gedaan om verspilling tegen te gaan. En omdat een deel van het probleem van voedselverspilling een kwestie is van bewustwording en mentaliteit heeft Sodexo het WasteWatch-programma ingevoerd waarmee teams gegevens kunnen verzamelen over voedselverspilling. Ook leren
ze welke maatregelen genomen kunnen worden om voedselverspilling in de keuken of door gasten zoveel mogelijk tegen te gaan. En over bewustwording gesproken: het bedrijf voert ook campagnes, zoals de WasteLESS Week, waardoor teams leren om duurzaam te handelen, minder te verspillen en zuinig om te gaan met voedsel, water, energie, papier en grondstoffen. Kortom, er worden flinke stappen gezet. Zowel praktisch als theoretisch.

Van kostenpost naar verdienmodel

Het voorkomen van verspilling begint met preventie, maar eer het zover is dat er helemaal geen sprake meer is van ‘waste’, is het noodzakelijk om te kijken hoe je het probleem van reststromen kunt aanpakken. Sodexo werkt op dit gebied nauw samen met de start-up Excess Material Exchange, kortweg EME, een onderneming die zichzelf omschrijft als een dating site for secondary materials. EME zoekt voor haar opdrachtgevers een afzetmarkt voor hun reststromen, afval dus waarvoor ze niet direct een bestemming hebben. In een recent vraaggesprek met BNR vertelde Amir Bercowitz van Sodexo Nederland dat hun restafval op die manier geld opbrengt in plaats van geld kost. Want afvoeren kost geld. Reststromen worden dankzij EME vermarkt, en met succes. Zo worden sinaasappelschillen verwerkt tot muffins en bier, en kan koffiedik gebruikt worden om bioplastics mee te maken.

Too good to go

Een ander heel interessant initiatief dat een oplossing wil bieden om voedselverspilling tegen te gaan is Too good to go. Een ‘gezellige club van waste warriors’ zoals ze zichzelf omschrijven. Too good to go richt zich onder andere op tankstations en heeft tevens een samenwerkingsverband met 70 restaurants van La Place, die ook veelvuldig langs het Nederlandse wegennet te vinden zijn. Met het gegeven dat er in Nederland alleen al jaarlijks tussen de 1,7 en 2,5 miljoen ton eten verspild wordt en per persoon/per jaar thuis ongeveer 41 kilo eten en 57 liter drinken niet wordt genuttigd, maar in de vuilnisbak verdwijnt, gaat Too good to go de strijd aan met voedselverspilling. Inmiddels is Too good to go een samenwerkingsverband aangegaan met Deli2go en Deli by Shell. Hoe het werkt? Heel simpel. Met behulp van een app kun je een zogenaamde ‘Magic Box’ bestellen met al het eten dat aan het einde van de dag overblijft bij de aangesloten tankstations. Op deze manier belandt het eten alsnog op het bord, in plaats van in de vuilnisbak. In die Magic Box zit een mix van het totale assortiment, meestal verse producten uit de bakkerij, aangevuld met dingen als kauwgum, een snack of een reep die uit het assortiment gaat. Het is dus altijd een verrassing wat er in de Magic Box zit, dus is de naam zeer toepasselijk. En het werkt. Eind 2019 publiceerde de Wageningen University een onderzoek waaruit bleek dat Too Good to go een effectief middel is in de strijd tegen voedselverspilling: 90 procent van de inhoud van de Magic Box wordt daadwerkelijk opgegeten en verdwijnt niet, alsnog, in de kliko. Inmiddels is Too good to go zo’n succes langs de snelweg dat ook supermarktketens als Lidl, Albert Heijn en Jumbo in het Magic Box-concept zijn gestapt met voedingswaren die bijna over de datum zijn. Het is een win-win-situatie: de klant koopt eten tegen een gereduceerd bedrag en de ondernemer raakt zijn spullen kwijt die hij anders wellicht weg had moeten gooien. De enige partij die erbij verliest is de voedselbank, want die schijnt door het initiatief een veel minder groot aanbod te ontvangen van de bij Too good to go aangesloten supermarkten.

“Wij helpen ondernemers zich bewust worden van hun energieverbruik. Dat doen we door een slimme meter te plaatsen en het energieverbruik te monitoren. Dat gebeurt zeer zorgvuldig door online kwartierwaarden op te nemen en om te zetten in een grafisch profiel. Dat maakt het energieverbruik zeer inzichtelijk. De eerste besparing van zo’n 200 euro per jaar zit ‘m in het feit dat wij de meter plaatsen, en niet het meetbedrijf van de netbeheerder. Vervolgens zorgen wij ervoor door ons slim online energiemonitoringsysteem dat een ondernemer zich bewust wordt van zijn energieverbruik. Wat staat er bijvoorbeeld ’s nachts of ’s zondags onnodig energie te slurpen? Door daar actie op te ondernemen, kun je flink besparen. In getallen uitgedrukt: het levert vaak een besparing op van vijf tot tien procent per jaar. Tot slot kan een ondernemer als grootverbruiker besparen op zijn netwerkkosten. Wij kunnen als meetbedrijf het zogenaamde gecontracteerde vermogen omlaag brengen, wat ook weer een paar honderd euro per jaar scheelt. Al deze maatregelen zorgen er niet alleen voor dat je als ondernemer duurzamer bezig bent, maar dat ook nog eens fors merkt in je portemonnee.” Lang niet iedereen weet dit, maar elke tankstation ondernemer heeft sinds 1 juli 2019 een wettelijke energiebesparingsplicht. Je bent bovendien ook verplicht om te melden welke energiebesparingsmaatregelen je hebt getroffen binnen je bedrijf. In samenwerking met Het Meetbedrijf is daarom de BETA Energiemonitor opgezet. Tegen een scherp tarief krijg je inzicht in jouw energiekosten, waardoor je heel efficiënt kunt gaan besparen. Welke koeling moet je vervangen, en welke verlichting? Niet alleen voldoe je dan aan je wettelijke plicht, maar je kunt ook eenvoudig geld besparen door inzicht in uw piekverbruik en factuurcontrole. Als je gebruik wilt maken van de BETA Energiemonitor, ga dan naar www.hetmeetbedrijf.nl/beta.