Voor de nood van de zelfstandige tankstationondernemers was De Wereld tien jaar geleden te klein. Hotel de Wereld in Wageningen welteverstaan. Op die historische plek wilden de initiatiefnemers
de oliemaatschappijen tot ‘capitulatie’ dwingen. Vanwege de grote belangstelling werd uitgeweken naar De Wageningse Berg. Bij een volgende bijeenkomst, op 1 mei 2014 werd daar de coöperatie De Vrije Pomp opgericht, wat later werd omgedoopt in Peut De Vrije Pomp (PDVP).

Voor het jubileumfeest keert Peut De Vrije Pomp terug naar Wageningen. Op plek waar het uiteindelijk net niet allemaal begon, Hotel de Wereld, vieren de leden in november het tienjarig bestaan van de coöperatie. Iemand die daar zeker bij is, is mede-initiatiefnemer en oud-voorzitter van PDVP, Erik Lagendijk. “Als we toen niet in actie gekomen waren, hadden wij nu als kleine, zelfstandige tankstationondernemers niet meer bestaan”, zegt hij vol overtuiging. “Onze inkooppositie was heel slecht in die tijd. Voor het inkopen van de brandstoffen konden we alleen terecht bij de grote maatschappijen en die knepen ons volledig uit. Ze hanteerden prijzen die veel hoger waren dan die op de oliemarkt. Met de opkomst van de onbemande stations, met prijsvechters als Tango, betaalden consumenten soms minder voor hun brandstof dan wij. Om te voorkomen dat we totaal weggedrukt zouden worden door de concurrentie, zetten we met BETA een campagne op. Om de ‘troepen te mobiliseren’ ging een brief uit naar de leden om samen te komen in Hotel de Wereld. Daar meldde zich 300 man voor aan. De Wereld was daarvoor te klein en daarom weken we uit naar een zaal in hotel-restaurant De Wageningse Berg.”

Vier gouden regels
Ook oud-bestuurslid Annemarie van Wijk was actief betrokken bij de oprichting van PDVP. “Wat wij veranderd wilden zien, werd vastgelegd in vier gouden regels. Dat zijn en waren de belangrijkste voorwaarden voor een gelijk speelveld voor ons. We wilden dat zelfstandige pomphouders op basis van de wereldmarktprijs konden inkopen, pas hoefden af te rekenen na een temperatuurcorrectie, brandstofcontracten konden afsluiten met een korte loopduur en het hanteren van redelijke betalingstermijnen. Om die regels in de praktijk te brengen is toen op 1 mei PDVP opgericht, als coöperatieve verenging voor de gezamenlijke inkoop van brandstoffen.” Erik Lagendijk: “Het initiatief had een enorme impact in de markt. Al snel waren er gegadigden die rechtstreeks, zonder tussenkomst van de oliemaatschappijen, aan de leden van PDVP wilden leveren. Argos, het huidige VARO Energy, was de eerste. Daarna gingen één voor één de meeste maatschappijen om. Binnen drie maanden hadden we onze doelen al bereikt en konden we ondernemen met veel betere en eerlijker marges.”

Via ‘koffieleut’ naar Peut
Met al die kleine zelfstandige ondernemers bij elkaar in een inkoopcoöperatie ontstond het idee om meer te doen als vereniging. Annenmarie van Wijk: “Omdat een einde maken aan de onvrijheid de aanleiding was van het oprichten van PDVP, staat vrijheid voorop in de coöperatie. Leden bepalen altijd zelf waar ze aan meedoen en van welk aanbod ze gebruikmaken. Al snel ontstond het idee om ook samen een formule te lanceren. Al in de zomer van 2014 gingen we daar vol mee aan slag. We moesten een naam hebben, huiskleuren, kernwaarden. TankYou was lang de werktitel, maar het reclamebureau waarmee wij werkten, Aan Zee in Noordwijk, vond een Engelse naam niet goed bij onze club van Nederlandse familiebedrijven passen. Het moest iets oer-Hollands zijn, iets stoers. Iets in de trant van ‘Broodje van Kootje’ en ‘Friet van Piet’. We gingen hardop woorden noemen en na het horen van ‘koffieleut’ riep Erik opeens: Peut! Zo is de naam ontstaan.”

Tank & Schenk
Een paar maanden later, Op 7 november 2014, opende in Moordrecht de eerste Peut-locatie. Dat was een station van Pieter van Gennep, die ook de bedenker is van het loyaliteitsprogramma Tank & Schenk. “Ik wilde iets wat onderscheidend was in de markt en voor binding zorgde met de lokale gemeenschap”, geeft Van Gennep aan. “Bij alle andere loyaliteitsprogramma’s spaar je eigenlijk altijd voor jezelf. Consequent sparen voor een ander deed niemand nog. En zo kwam ik op het idee om een programma te ontwikkelen waarbij je voor elke getankte liter 1 eurocent ontvangt die je kunt schenken aan een lokale vereniging of goed doel: Tank & Schenk. Inmiddels is al voor bijna 9 ton geschonken vanuit het spaarprogramma en we hopen jaar het miljoen te bereiken.”

Goed gevoel
“Wat dat betreft dekt de slogan van Tank & Schenk, ‘Een volle tank, een goed gevoel’, volledig de lading”, zegt PDVP-adviseur Chris van der Straaten. “Met een goed gevoel kijken we ook terug op tien jaar PDVP. Dat zullen Annemarie, Erik en Pieter met mij eens zijn. [Het drietal knikt instemmend] Het was van meet af aan een succes. Met 40 aangesloten bedrijven vormt de vereniging een hecht blok waarbinnen alle vrijheid is. Door aangesloten te zijn kun je als zelfstandig ondernemer profiteren van de voordelen van een collectief. Ook voor PDVP geldt dat je samen meer bereikt dan alleen. In de tijden die gaan komen, gaat de coöperatie wederom een belangrijke rol spelen bij de gezamenlijk inkoop. Bij die van nieuwe brandstoffen en energiedragers. Denk daarbij aan HVO100, elektriciteit en waterstof. Met elkaar valt gewoonweg veel meer marge te behalen en dat alleen al maakt PDVP onmisbaar voor zelfstandige energiestationondernemers.”