Alles verandert… en toch blijft veel hetzelfde

Nu we weer kunnen genieten van het zonnetje, valt me op dat er eigenlijk weinig nieuws onder die zon is. Vanuit mijn rol als adviseur bij Drive schuif ik steeds vaker aan bij gesprekken over de energietransitie en de gevolgen daarvan voor ons stroomnet. Een onderwerp dat niet alleen ondernemers, maar ook beleidsmakers en ambtenaren bezighoudt.

Om tot een toekomstbestendige inrichting van het energienetwerk te komen, wordt er veel gesproken, vergaderd en gepland. Maar tussen ambitie en realiteit gaapt nog altijd een kloof. Er klinkt veel ketelmuziek, terwijl het échte probleem – netcongestie – slechts mondjesmaat wordt aangepakt. Op dit moment gaat er veel aandacht uit naar de ruimtelijke ordening van de stad van morgen en de snelweg van de toekomst. Tegelijkertijd ontbreekt het aan voldoende slagkracht en urgentie bij de uitrol van een robuust elektriciteitsnet. En zonder dat fundament blijven slimme oplossingen hangen in het theoretische.

Onze branche beweegt natuurlijk mee. We zien mooie initiatieven, zoals de inzet van batterijopslag en slimme sturingssystemen. Toch geloof ik dat echte vooruitgang begint met gericht beleid. Als de vraag naar laadmogelijkheden toeneemt – en dat gebeurt razendsnel – dan moet je als overheid regie voeren op de aanleg van het stroomnet.

Mijn pleidooi: bepaal op strategische plekken waar je snellaadcapaciteit wilt concentreren, en zorg daar met prioriteit voor voldoende netvermogen. Vanuit Drive stellen wij voor om de bestaande, grote fullservice tankstations aan het hoofdwegennet als laadhubs te gebruiken. Deze locaties zijn nu al vertrouwd bij automobilisten, bieden ruimte en voorzieningen, en lenen zich bij uitstek voor opladen in combinatie met eten, werken of ontspannen.

Op kleinere locaties zal op termijn ruimte ontstaan voor herontwikkeling naar andere functies. Als overheden deze ontwikkeling willen versnellen, kunnen zij dat faciliteren via subsidies (denk aan een moderne variant van de oude Subat-regeling) of door ruimhartig mee te werken aan herbestemming of verplaatsing van verouderde locaties.

Door te investeren in hoogwaardige laadplekken wordt laden onderweg niet alleen praktisch, maar ook comfortabel. Overal maar AC-palen plaatsen heeft weinig zin – zeker niet als er geen sprake is van echte marktwerking doordat één partij een heel gebied in handen krijgt via een concessie.

We hebben geleerd van het verleden. Toen er nog maar weinig auto’s waren, telde Nederland ruim 10.000 tankstations – vaak kleine pompen in de buurt. Nu kunnen we met een veel kleiner aantal stations veel meer auto’s bedienen. Die les moeten we nu opnieuw toepassen: geen ongerichte wildgroei van laadpunten, maar een gebalanceerd netwerk met strategische hubs.

Het bijkomend voordeel van deze aanpak is dat de waarde van bestaande tankstationlocaties behouden blijft – ook relevant voor gemeenten en het Rijk als grondeigenaren.

Het is tijd om afscheid te nemen van zwart-witdenken. Het gaat niet om fossiel of elektrisch, maar om een geleidelijke transitie. Tankstations zullen hun aanbod aanpassen, zowel op het voorterrein als in de shop. Mijn oproep aan beleidsmakers: focus niet op juridische instrumenten alleen, maar werk aan een slim, toekomstbestendig en aantrekkelijk netwerk. Gebruik wat we al hebben – en versterken dat. Liefst een beetje snel.

Contact opnemen met Chris van der Straaten? Mail hem: chris@drivenederland.nl