Drive Connect; Keuzes over vastgoed Keuzes maken in een tijd van transitie

In deze tijd van transitie is stilzitten geen optie”, zei Drive-bestuurslid Joan Gunsch bij de opening van de Drive Connect-bijeenkomst over vastgoed. “Wat ga je doen”, vroeg ze aan de zaal. “Stoppen, doorgaan, verhuren, verkopen, bemand blijven of onbemand worden, investeren in nieuwe energie?” Keuzes te over. Maar wat is voor jou de juiste? Aan het beantwoorden van die vraag wilde Drive met deze  sessie een bijdrage leveren.

De Drive Connect-bijeenkomst over vastgoed vond plaats op woensdag 7 mei in evenementenlocatie Green Village in Nieuwegein. Het was de derde van deze reeks kennis- en inspiratiesessies. De opzet was daardoor, bij de meeste van de kleine 50 bezoekers, inmiddels bekend. Ook deze keer presenteerde Drive een informatief programma dat afgewisseld werd met de gelegenheid om na te praten, bij te praten en nieuwe contacten op te doen. Als gastspreker was Johan – welbekend van het broodje – Kok uitgenodigd. Hij werd geïnterviewd door de vastgoedexpert van het Drive-secretariaat, commercieel en juridisch adviseur Christiaan van der Straaten. Johan en Thea Kok verhuurden in 2019 hun tankstation, carwash en lunchroom (Broodje Kok) in Harderwijk aan BP om zich volledig te richten op hun vrijetijdscentrum Kok Experience. Een tweede vestiging van dat centrum opende drie jaar geleden in Lelystad. In Harderwijk is Johan inmiddels met QCarwash ook weer actief met een autowasbedrijf.
 
Kriebelen

Johan Koks verhaal inspireert elke ondernemer. Ooit begonnen met één tankstation en nu de directeur van onder meer een zelf opgebouwd groot vrijetijdsbedrijf. Hij vertelde over kansen zien en benutten én creatief zijn. Bijvoorbeeld bij het krijgen van een elektriciteitsaansluiting. Met een fictief adres kreeg hij dat toch voor elkaar. En over hoe het toch weer begon te kriebelen, toen de kans voorbijkwam om een energiestation over te nemen. Dat deed hij en vervol- gens verhuurde hij ook die locatie.
 
Mogelijkheden en keuzes

Na de opening door Joan nam Chris- tiaan voor de eerste keer het woord. Het interview met Johan Kok zat namelijk pas later in het programma. In zijn presentatie ging hij in op de trends en ontwikkelingen op het gebied van energiestation-vastgoed. Daarnaast gaf hij advies en uitleg over de verschillende mogelijkheden en keuzes die er zijn voor de eigenaren daarvan; verhuur, verkoop of juist het ontwikkelen van het vastgoed. Verder gaf hij aan waar je op moet letten bij het afsluiten van contracten. Zijn dringende advies: “Investeer in een goed huurcontract. Dat kan veel gedoe voorkomen aan het eind van de contractduur. Bijvoorbeeld door huurbescherming.”

Noorwegen

Dat de onderwerpen die Christiaan behandelde leven bij de deelnemers, bleek wel uit de vele vragen die hij kreeg. Ook de presentatie van senioradviseur André Braakman van het Drive-secretariaat maakte veel reacties los. André is onder meer specialist op het gebied van nieuwe energie voor mobiliteit. Een groot deel van zijn sessie ging over elektrisch laden. Daarbij verwees hij meerdere keren naar de situatie in Noorwegen. Ruim een kwart van het wagenpark daar is volledig elektrisch en daarmee loopt het in Europa ver voor. In april maakte Drive daardoor een studiereis naar Stavanger. “Noorwegen laat zien dat het heel snel kan gaan met de elektrificatie van het wagenpark”, aldus André. “Hier lijkt het minder snel te gaan, maar de trend is onom- keerbaar en daar moet de branche zich op voorbereiden. Onder meer vanwege de krapte op het elektriciteitsnet moe- ten er veel meer snelladers komen. Daar moet onze sector op inspringen. Door de netcongestie vraagt dat wel om creatieve oplossingen. Die zijn beschikbaar en bekend, dus wacht niet en ga over tot actie! Tref nu je voorbereidingen en investeer, indien mogelijk, in snellaad- faciliteiten.”
 
Eerste Hulp Bij Omgevingswet
Uit de vragen uit de zaal kwam naar voren dat vrijwel alle aanwezigen met dit onderwerp bezig zijn. Dat kan nog niet gezegd worden van de nieuwe Omge- vingswet. Alleen Johan Kok had daar al ervaring mee. In haar ‘EHBO-presentatie’ – Eerste Hulp Bij Omgevingswet – vertelde juridisch adviseur Lisanne Henne- veld over de gevolgen van die wet voor (energiestation-)vastgoed. Bijvoorbeeld het nodig hebben van andere vergunningen, het in sommige gevallen verplicht moeten inhuren van een kwaliteitsborger en de verzwaarde eisen ten aanzien van de financiering, vanwege meer onzekerheden. Complexe materie die, net die van de andere presentaties, terug te lezen is in de sheets van de bijeenkomst. Die kunnen opgevraagd worden door een mail te sturen naar info@drivenederland. nl. Lisanne: “Daarin kun je ook aangeven over welke onderwerpen je graag meer zou willen horen bij een volgende vastgoedbijeenkomst.
 
Interessant en inspirerend
Cynthia Sijs heeft daar wel een antwoord op: “Als verhuurder van een station kom je er later vaak achter dat je bij vastleggen van de afspraken bepaalde zaken over het hoofd hebt gezien. Bijvoorbeeld ten aanzien van veranderingen aan de gebou- wen of het onderhouden van het groen. Ook kan het verhuren of verkopen van een station emotioneel best zwaar zijn.

Veel ondernemers beschouwen dat toch als een ‘kind’ van hen. Het lijkt mij goed als dat soort dingen in een van de volgende bijeenkomsten meegenomen wordt. Wij, mijn man Pieter Appel en ik, hebben onze twee tankstations in Heerhugowaard verhuurd. Dan is het belangrijk om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen op het vlak van energiestationvastgoed. Dat was voor mij de reden om de bijeenkomst te bezoeken. Het was interessant en inspirerend. Bijvoorbeeld het onderdeel waarin het ging over investeren in laadfaciliteiten. Dat is iets waar wij ook wel over nadenken. Daarnaast vind ik de gesprekken met de andere ondernemers op dit soort bijeenkomsten heel waardevol. Je hoort altijd wel iets waarmee je zelf ook iets kunt.”

Waarschuwende woorden

Net als Cynthia bezocht ook Johan Huls- hof voor het eerst een Drive Connect-bijeenkomst. Hij is accountmanager newbusiness en netwerkontwikkeling bij Van Staveren. Hij reisde samen met Jan Sipke Hulzinga, de commercieel directeur van dat bedrijf, naar Nieuwegein. “Het was een interessante middag”, zegt Johan terugkijkend op de bijeenkomst. “Mooie locatie, prima geregeld en er kwamen goede en relevante onderwerpen aan de orde. Wat verteld werd, sloot goed aan bij de praktijk. Lang alles wat voorbij- kwam was niet nieuw voor mij natuurlijk, maar mijn kennis is zeker wel verbreed. Bijvoorbeeld door wat Christiaan vertelde over huurrechten en huurbescherming en welke consequenties dat kan hebben bij het einde van een contract. Van zijn waarschuwende woorden heb ik zeker iets opgestoken. Ook werd nog maar eens onderstreept hoe bepalend de locatie is/kan zijn voor de toekomst van een station. Het werd allemaal helder en duidelijk gebracht en ook de combinatie van sprekers en de mogelijkheid tot net- werken sprak mij aan. Het was daarom een welbestede middag.”
De volgende Drive Connect-bijeenkomsten worden gehouden op 10 september (over opleidingen, ook in Green Village) en 3 december. Het onderwerp is dan ‘energie’